دیدگاه مختلف عالمان دینی!

محمد اسفندیاری می‌نویسد:
«کسی حق ندارد عالمی را به سبب نظرش در مسائل علمی مؤاخذه و ملامت کند. مثلاً، اگر عالمی درباره علم امام، یا جسمانی بودن معراج پیامبر و یا رجعت نظری دیگر داشته باشد، دیگران حق ندارند وی را مؤاخذه و ملایمت کنند که چرا نظرش چنین و چنین است. ]...[

مثالی می‌زنم: شیخ صدوق، برخلاف مشهور، گفته است: قنوت در نماز واجب است و صلوات جزء تشهد نیست. اما کسی نگفت که وی نماز مردم را خراب کرده است.

ابن ابی عقیل، برخلاف مشهور، گفته است: روزه با فرو بردن سر در آب باطل نمی‌شود. اما کسی نگفت که وی روزهٔ مردم را باطل کرده است.

شیخ طوسی، برخلاف مشهور، گفته است: ربا در معدود نیست و اختصاص به مکیل و موزون دارد. اما کسی نگفت که وی ربا را حلال کرده است.

سید مرتضی علم‌الهدیٰ، برخلاف مشهور، گفته است: شستن دست‌ها در وضو از پایین به بالا هم صحیح است. اما کسی نگفت که وی سنی‌زده است.

شیخ مفید، برخلاف مشهور، گفته است: اذن ولی در صحّت نکاح دختر لازم نیست. اما کسی نگفت که وی عقد دختران را باطل کرده است.

ابن ادریس، برخلاف مشهور، گفته است:‌ غیرشیعه و نیز حرام‌زاده، اگرچه شیعه باشد، نجس است. اما کسی نگفت که وی بسیاری از مردم را در نجاست فرو برده است.

آیت‌الله میرزا حبیب کاشانی، برخلاف مشهور، گفته است: تقلید از مجتهد میت ابتدائاً جایز است. اما کسی نگفت که وی مرده‌گراست.

آیت‌الله میرزا علی شیرازی، برخلاف مشهور، گفته است: آب کمتر از کر به ملاقات نجاست نجس می‌شود؛ مگر اینکه رنگ و بو یا مزهٔ آن تغییر کند. اما کسی نگفت که وی زندگی مردم را نجس کرده است.

آیت‌الله سید محسن حکیم، برخلاف مشهور، گفته است: اهل کتاب پاک‌اند. اما کسی نگفت که وی کافرزده است.

آیت‌الله سید محمد خوانساری و‌ آیت‌الله سید یونس اردبیلی، برخلاف مشهور، گفته‌اند: خرید بلیت بخت‌آزمایی جایز است. اما کسی نگفت که آنها قمار را حلال کرده‌اند.

از این گونه فتواهای خلاف مشهور کم نیست؛ اما هیچ مخالفی نگفت که فلان فقیه حکم خدا را زیر پا نهاده است. حداکثر سخنی که که در برابر این نظریات می‌گفتند: این بود که ”قول شاذاست.“

حال بنگرید اگر دانشوری با جدیت و صداقت،‌ یعنی بدون قصور و تقصیر، تحقیق کند و به آنجا رسد که مثلاً معراج پیامبر روحانی بود، و یا علم امام محدود است چه غوغایی برپا می‌شود و چه اتهاماتی به زبان می‌آید.» (اسفندیاری،‌ 1396: 53 ــ 55)

یادداشت‌ها:

ـ اسفندیاری، محمد. (1396). همه ما برادریم: سیمای انسانی و اخلاقی اسلام. ویراست چهارم. چاپ هشتم. تهران: نگاه معاصر.

ـ یادداشت‌های مرتبط:

قول شاذ!

بندگانم را بشارت ده!

هراس بررسی از مرجع عالمان طبق کپی رایت از غوغاسالاری هوچیگران!